30 Nisan 2012 Pazartesi

bir düşünün: neden samandan eviniz olmasın?



Saman evler, bloğu açtığım zamanlardan beri yazıp yazmamakta tereddüt ettiğim bir konu. Çünkü bloğu açma fikrim, bir çok şeyi araştırıp pek de türkçe kaynak bulamamak sonucunda ortaya çıkmıştı ve hazır bilgi edinmişken, türkçe kaynağı ben aktarmış olayım demiştim. Bir çok farklı kaynaktan derleme olan bu bilgiler, birileri için özet bir kaynak oluşturabilir diye düşündüm. Saman evler ise, türkçe kaynak bakımından en zengin ekolojik yapı türünü oluşturuyor. Bu yüzden çok ilgimi çekmesine ragmen yazmayı düşünmüyordum. Fakat son zamanlarda tesadüfen birkaç farklı sohbette değindiğimde, bildiğini tahmin ettiğim insanların bile saman balyası ev hakkında hiçbir şey bilmediğini, hatta böyle bir kavramdan da haberleri olmadığını gördüm. Böylece bu konuyu yazmaya koyuldum. Dediğim gibi bu konuda türkçe kaynaklar mevcut, özellikle internet ortamında. Fakat bir derleme de benden olacak bugün...

Saman balyası evler, adı üzerinde saman balyalarını üst üste koyarak inşa ediliyor. Her seferinde de aklıma üç küçük domuzcuğun maceralarını getiriyor.. Bizler için çok yeni olmasına karşın, saman evler aslında uzun yıllar once ilk örneklerini Kuzey Amerika’nın otlark arazilerinde vermiş. Bu evlerin en büyük avantajı -tahmin edileceği üzere- malzemesinin çok kolay temin edilebilir olması, çok ucuz olması ve kolaylıkla inşa edilebilmesi, üstelik hiçbir inşaat tecrübeniz yoksa bile.. Bunun yanında, tamamen doğayla barışık, nefes alabilir bir eve sahip oluyorsunuz. Daha ne olsun?



Bu coğrafyada saman bulmak hiç sorun değil, üstelik hiçbir şekilde pahalı da değil. Tek ihtiyacınız olan şey, biraz ahşap ve bir kamyon dolusu saman balyası! Bundan birkaç yıl öncesine kadar pekçoğumuzun aklına bile gelmeyecek bu yaratıcı fikir sayesinde nefes alabilen bir evin sahibi olabilir (kimbilir belki okul, kütüphane ve daha neler neler yapılabilir) üstelik de deprem kuşağında yer alan bir ülke olarak çok daha rahat ve güvende uyuyabilirsiniz.
Saman evlerden söz açılır açılmaz herkesin aklına ilk saniyede -sanırım “saman alevi” diye bir deyimimiz olduğundan- yangın geliyor. Oysa saman evler yangına karşı dayanıklı. En az diğer binalar kadar hem de. Çünkü elbette saman duvarlar örülüp öylece bırakılmıyor. Üzeri topraktan hazırlanan bir harçla sıvanıyor. Böylece yangın riski bertaraf ediliyor. Ayrıca saman tek başına kolay tutuşabilir bir malzemeyken, balya halinde sıkıştırılmış olduğunda tutuşma riski çok azalıyor.
Saman evlerin maliyet düşüklüğü yalnızca yapım aşamasıyla sınırlı değil. Doğal bir yalıtıma sahip olan böyle bir evde hem ısıtma hem de soğutma masrafları, diğer örneklere göre çok daha düşük, enerji verimliliği son derece yüksek. Bu ısı yalıtımı diğer evlere nazaran % 75’e kadar daha etkin.
Duvarların sahip olduğu bu doğal yalıtım yalnızca ısı konusunda değil, aynı zamanda ses konusunda da çok etkili. Doğal bir ses yalıtımına sahip saman evler, neredeyse mükemmel bir ses koruma kalkanı. Bu yüzden ses kayıt stüdyoları için ve gürültülü bir ortamda, örneğin bir otoban kenarında yapılacak evler için oldukça ideal.


Saman evler, deprem için de en dayanıklı yapı türlerinden biri. Özellikle bizim gibi deprem kuşağında yaşayanlar için çok iyi bir alternatif oluşturuyor.  Çünkü balyaların doğası, esnekliği ve dayanma gücü, sismik tasarım için oldukça ideal. Balya duvarlar, geleneksel yapılarda olduğu gibi deprem şokunu çatıya aktarmak yerine, şokun büyük bir kısmını içinde barındırabiliyor. Tel ile güçlendirilmiş sıva da bu sismik dayanıma katkıda bulunuyor. Dolayısıyla yalnızca deprem kuşağında yaşadığımız için bile tercih edilmesi gereken bir sistem olduğunun altını çizmek gerekiyor.


Türkiye’de saman ev örnekleri mevcut. Kerkenes Köyü ekoloji merkezinde bir örneği görülebilecek saman evin bir başka örneği ise, Buğday Ekolojik Yaşam Derneği’nin bünyesinde İstanbul Cumhuriyetköy’de bulunuyor. Aynı zamanda Cumhuriyetköy’deki saman evin yapım aşamalarını youtube'dan da izlemek mümkün.

İşte günbegün saman ev yapımı:
Bu örnek dışında youtube'da pek çok saman ev örneği bulmak, internetten saman ev planları indirmek ve ayrıntılı yapım aşamalarını, avantajlarını çok daha ayrıntılı öğrenebilmek mümkün..Saman evlerin bana kalırsa tek dezavantajı yapısı itibariyle, yalnızca köşeli yapılar inşa etmeye izin vermesi. Bunun dışında çatı yalıtımı iyi yapıldığı sürece nem sorunu olmuyor, sıva da böceklenmeye ve yangına karşı önemli bir koruma. 
Bir düşünün: Neden samandan bir eviniz olmasın ki?

2 Nisan 2012 Pazartesi

bir dolap kitap'tan "benzersiz ev"

Benzersiz ev, Elliot Skell'in yazdığı bir çocuk kitabı. ben henüz okuyamadım, hatta varlığından da çok sevdiğim çocuk kitapları bloğu birdolapkitap sayesinde bugün haberdar oldum. işte bir dolap kitap'ın benzersiz ev yazısından ufak bir alıntı:

"Hayallerinizi süsleyen bir ev var mı? Çoğu insanın hayallerini süsleyen bir ev vardır. Kimi bahçeli, kimi iki katlı, kim tek katlı, kimi deniz kıyısında bir evin hayalini kurar. Pencereleri şöyle olsun, duvarları böyle olsun der; hayal evini zihninde bir güzel dayayıp düşer. Şanslıysanız bunu gerçeğe dönüştürürsünüz. Peki insan hayallerinin sınırlarını ne kadar zorlayabilir? Madem konu evden açıldı, bir evi yaparken ne kadar abartabiliriz? Büyüklüğü, şekli şemali, malzemesi ve en önemlisi de içinde sürüp gidecek yaşamıyla, bu evi sıradışı yapmak mümkün müdür? Sıradışının sınırları ne peki sizce?"

yazının tamamı için birdolapkitap sayfasını mutlaka ziyaret etmenizi öneririm.. teşekkürler sevgili bir dolap kitap!