11 Mayıs 2011 Çarşamba

Pencere Diktatörlüğü-Pencere Hakları*


"Bazı  insanlar evlerin duvarlardan oluştuğunu söyler. Ben, evler pencerelerden oluşur diyorum. Bir sokakta hepsi birbirinden farklı pencerelere -yani farklı pencere ırklarına- sahip farklı evler yan yana sıralandığında; örneğin Art Nouveau pencereli bir Art Nouveau evin yanında çıplak kare pencereli modern bir ev, onun da yanında Barop pencereli bir Barok ev, kimse aldırmaz. 
Ama bu üç evin üç pencere tipi tek bir eve ait olsa, pencerelerin ırk ayrımına tecavüz gibi görünür. Neden? Her bağımsız pencerenin kendi yaşam hakkı vardır. 


Egemen yasalara göre, eğer pencere ırkları karışırsa, pencere ırk ayrımı ihlal edilmiş olur. İnsanın üzerindeki pencere ırk ayrımcılığının meşum etkisiyle birlikte ırkçı önyargı, ırk ayrımı, ırkçı politika, ırkçı ideoloji, ırkçı barikatlar.. Hepsi buradadır. Ama pencere ırkçılığı durdurulmalıdır. Bir ızgara sistemi içinde, yan yana ve üst üste dizilmiş benzer pencerelerin yinelenmesi, toplama kaplarının karakteristiğidir. Uydu kentlerin yeni mimarisinde ve yeni yönetim yapılarında, bankalarda, hastanelerde, okullarda pencerelerin dümdüz sıralanması dayanılmaz bir şeydir. 


Bireyler hiçbir zaman birbirinin aynı değildir. Kendilerini, bu standartlaştırıcı  ilkelere karşı, bünyelerine bağlı olarak etkin ya da edilgen biçimde korurlar. Ya alkol ve uyuşturucu bağımlılığı ile, ya şehirden kaçarak, temizlik hastalığıyla, televizyon bağımlılığıyla, nedensiz fiziksel şikayetlerle, alerjiler, depresyonlar hatta ihtiyarlık.. Ya da saldırganlık, vandalizm ve suçlar..


Kiralık apartman dairesindeki bir insan pencereden sarkıp kolunun erişebileceği uzaklıktaki duvarı kazıyabilmeli, uzun bir fırça alıp dışarıda kolunun uzanabildiği her yeri boyayabilmelidir. Böylece sokaktan bakan herhangi biri için de orada hapsedilmiş, köleleştirilmiş, sıradanlaştırılmış kapı komşusundan farklı birinin yaşadığı görülmelidir." 
(F. Hundertwasser, Ocak 1990)

* Window Dictatorship and Window Rights, F. Hundertwasser, 1990

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder